Een Burn Out...is dat besmettelijk? Van uitzondering tot epidemie. De reden? Eén woord...

Burn Out. Opgebrand. Als een kaarsje, een vuurtje, een lontje..een lucifer. Het vuur is weg. Zonder reden ging het uit.

Maar dat klopt natuurlijk niet, want er was wel degelijk een reden. Jouw vuur gaat niet zomaar uit. Nee, ontken het maar niet. Er is wel degelijk een reden.

En hoe moeilijk is het om achter die reden te komen. Je moet namelijk gaan graven in je gevoel, in je gedachten, in je ziel. 

De therm 'Burn Out' werd voor het eerst gebruikt door de Amerikaanse Psychotherapeuten Herbert Freudenberger en Christina Maslach. Sinds 1984 maken we gebruik van de Maslach Burnout Inventory (MBI) om te bepalen of er sprake is van zogenaamde 'Opgebrandheid'. Deze MBI bestaat uit ongeveer 20 vragen. De antwoorden kunnen een indicatie geven van jouw energie. Want een Burn Out is een energiestoornis. Je bent immers uitgeput, je kan het niet meer opbrengen om naar je werk te gaan. Je vindt jezelf ook vaak nutteloos, slap...een waslap.

In 2010 zijn Nijmeegse wetenschappers erin geslaagd om een Burn Out objectief aan te tonen. Uit hersenonderzoek bleek namelijk dat mensen met een Burn Out zich minder kunnen of willen ontspannen.

Het blijkt dat een op de acht medewerkers kampt met een Burn Out. 1 op de 8!!

• Een oorzaak wordt gezocht in een enorme toename van situaties en ervaringen die stress veroorzaken. De wereld is daadwerkelijk totaal gestrest geworden. Werk, school, gezin, hobby's, huisdieren, familie, vrienden, sporten, gezond eten...het moet maar allemaal. 
• Daarnaast speelt Social Media (ja, daar gaan we weer!) een grote rol. Wij hebben het ons in het hoofd gehaald dat wij aan allerlei waanzinnige ideaalbeelden moeten voldoen. Succecvol, slim, slank, knap, mooi, geliefd, getalenteerd, bewonderd. We moeten het allemaal zijn of worden. 
• Ook de soms wat vreemde verstandhouding die wij hebben met medicatie/ zelfmedicatie kan invloed hebben op het ontstaan van een Burn Out. 

Maar klopt dit allemaal wel? Is er echt een enorme toename van stress op de aarde? Dat valt toch wel mee? Want was het leven vroeger dan gemakkelijker? Toen we vaak niet wisten hoe we aan eten moesten komen? Toen we moesten jagen, verzamelen..overleven. Nu is toch alles gemakkelijk, gebruiksvriendelijk, easy? Of worden we toch geleefd door deadlines, promotiemogelijkheden en concurrentie? Of zit dat toch echt alleen in ons hoofd? Want als we de deadline missen...heeft dat dan dezelfde gevolgen als het niet vinden van voedsel in vroegere tijden? Was het vroeger niet veel stressvoller om te voorkomen dat je de pest kreeg? Of krijg je toch echt meer gedoe in je hoofd over het feit dat je die presentatie alleen maar VERpest hebt? Vroeger was er meer daadwerkelijk dodelijke dreiging. Nu dreigt de stress in ons hoofd. 

En hebben die waanzinnige ideaalbeelden echt invloed op ons? Of laten wij dit simpelweg toe? Moeten we meedoen met de hysterie? Moeten we elke dag Facebooken, twitteren, Linkedinnen? Moeten we via onze status laten zien hoe geweldig we zijn? En moeten we bij anderen kijken hoe enorm fantastisch ze zijn?

En moeten wij altijd meteen grijpen naar de pilletjes, poedertjes en smeerseltjes? Of kunnen wij die toch beter laten staan? 

Ik heb één vraag voor je: 

"Hoe gaat het met je?"

En wat zeg jij dan meestal? 

"Goed". 

Goed. Het gaat goed. Echt? Altijd? Want als ik iemand vraag hoe het gaat, krijg ik in 90% van de gevallen te horen dat het goed gaat. In 7% van de gevallen gaat het prima of z'n gangetje. De overige 3 % van de gevallen vinden dat het allemaal wel gaat. "Hoe gaat het?". "Ach, het gaat wel". 

"Goed". 

We blijven het zeggen. Ook als het niet goed gaat. Daardoor blijven we ook veel te lang aanmodderen, veel te lang gefrustreerd door ploeteren. Terwijl...als we echt zouden aangeven hoe het gaat, we al veel eerder frustraties konden aanpakken. Problemen konden oplossen. 

Maar we denken dat we niet goed genoeg zijn als we aangeven dat het even niet gaat. We denken dat we dan niet loyaal zijn, geen verantwoordelijkheidsgevoel hebben. Onze gedrevenheid laat het niet toe om een stap terug te nemen. 

Een Burn Out ontstaat niet zomaar van de ene op de andere dag. Je loopt dan waarschijnlijk al maanden rond met onverwerkte emoties en frustraties. Op je werk loopt het misschien niet helemaal soepel. De organisatie kan wel wat verbeterd worden, maar ja, dat gebeurt maar niet. Je hobbelt achter de feiten aan omdat de directie constant last minute beslissingen neemt. Je offert je vakantie op om toch de doelen te halen. Je slaat pauzes over. Tot overmaat van ramp wordt je moeder ziek en kost de reparatie van je auto je een klein kapitaal. Maar kop op en doorgaan. Het gaat immers....goed. 

Misschien vind je jouw baan helemaal niet leuk. Al jaren niet. Misschien moest je toch maar eens een stap nemen. Maar nee. Je kan niet. Want je ben moe. Opgebrand. 

De reden van de Burn Out.......'Goed'. 

Eén woord. Laat dat woord gewoon helemaal weg. "Hoe gaat het? " wordt dan simpelweg naar waarheid beantwoord: 

"Nou, ik heb het momenteel erg druk met die ad hoc klussen en ik vind dat soms lastig. Het is zo hectisch dat ik zelfs dacht om mijn vakantie op te annuleren. Maar nu ik het mezelf hoor zeggen, denk ik dat dat toch geen goed idee is. Zeker nu mijn moeder aan het kwakkelen is met haar gezondheid en mijn auto voor een reparatie naar de garage moet. Tja, soms moet je pas op de plaats maken, toch? Maar goed, leuk je even te hebben gesproken. Volgende keer weer samen pauze nemen?". 

Je hoeft natuurlijk niet iedere keer zo uitgebreid te antwoorden. Want soms is "Hoe gaat het?" ook gewoon een beleefdheidsvraag om een gesprek op gang te brengen.  Maar in geval van stress kan deze vraag je wel prikkelen. Denk dan even na: hoe gaat het echt met je? En moet je iets met je gevoelens en emoties doen?

De wereld is veeleisend. Of vergissen we ons? Zijn wij zelf het probleem? Leggen we de lat te hoog? Leggen we ons neer bij langdurige ontevredenheid? Of gaan we in tegen de epidemie van het opgebrand zijn?

Een goed begin is het besef van je kwetsbaarheid, je menselijkheid. Je bent maar een mensje en dat is mooi. En vergeet niet: ook al blus je uit, je kan terug komen. Sterker dan ooit. Gun jezelf de tijd en de rust en laat het vuurtje nooit meer doven.

In order to rise from it's own ashes a Phoenix first must burn - Octavia Butler.
Eerste opzet schets Phoenix

Liefs,

Joyce